10 Tips voor kinderen om beter in slaap te komen

Posted 21 juni 2020

‘En heb je nog vragen?’ ‘Eigenlijk wel…’ We voeren online ons wekelijks gesprek en zijn moeder heeft hem aangeraden zijn slaapprobleem aan mij, zijn juf, voor te leggen. ‘Ik slaap ’s avonds altijd zo moeilijk in. Dan ga ik wel op tijd naar bed en lees even wat. Mijn ogen worden dan moe, maar als ik mijn boek wegleg en wil gaan slapen, dan komt de slaap maar niet.’ Hij is net tien en een van de 13 leerlingen uit mijn plusklas. Er zijn meer kinderen die eerder hebben aangegeven slecht in slaap te komen of slecht te slapen. Vanwege mijn werk lees ik veel over ouders en het opvoeden en begeleiden van hun hoogbegaafde kinderen. Een regelmatig terugkerend thema is het moeilijk in slaap komen. Ik beloof hem dat ik zijn vraag via de e-mail aan alle ouders van mijn leerlingen zal stellen.

Tips gevraagd
Ik heb mijn vraag aan de ouders nog maar net op de mail gezet of de eerste reacties stromen al binnen. Blijkbaar hebben veel van mijn leerlingen, en hun broers en zussen, last van het niet kunnen gaan slapen. De reacties variëren van korte tips tot hele verhalen. Zelf slaap ik altijd en overal, vroeg of laat en dat gun ik alle kinderen en hun ouders ook zo. Een goede nachtrust zorgt er immers voor dat je uitgerust wakker wordt en met volle energie aan de nieuwe dag kan beginnen. Daarnaast is een goede nachtrust, die niet perse heel lang hoeft te duren, belangrijk voor het verwerken van emoties en (nieuwe) informatie die je gedurende de dag hebt meegemaakt of hebt ontvangen.

Goede nachtrust
Kort en slecht slapen heeft invloed op de hersenontwikkeling. De belangrijkste oorzaken voor kort en slecht slapen zijn volgens de Hersenstichting: piekeren, laat slapen door huiswerk en mediagebruik. Mijn jonge leerlingen in de leeftijd van 8 tot 12 jaar hebben geen last van laat slapen door huiswerk. Integendeel, zij hebben vaak een enorme leerhonger en zouden graag op school meer ‘brainfood’ krijgen. Met andere woorden: ze zouden juist wel meer informatie over voor hen interessante onderwerpen willen krijgen en meer hun hersens willen kraken om vat te krijgen op lastige vraagstukken.

Wat is er dan wel aan de hand dat zij slecht in kunnen slapen?
Er is niet één reden voor het slecht in kunnen slapen van mijn leerlingen. Zo zijn er de kinderen die heel gevoelig zijn en zich het leed van andere mensen en van dieren erg aantrekken. Ze liggen letterlijk wakker van de zorgen die zij hebben of die zij zich maken. Het kan ook zijn dat er een enorme leerhonger is die overdag maar niet gestild kan worden. Bij het in slaap komen ploppen er allerlei ideeën in hun hoofd op en die ideeën kunnen ze dan niet van zich afzetten.

Associëren kunnen mijn leerlingen vaak ook heel goed, dus van het ene idee vallen ze in het andere idee. Opschrijven zou kunnen helpen om het hoofd leeg te maken, maar dat kunnen ze dan het best vóór het slapen gaan doen. Het is een idee om voor het slaapritueel een ‘braindump’ te doen; gedurende een kwartier worden alle ideeën verteld of opgeschreven. Zo kan het hoofd leeg raken. Deze kinderen hebben ook vaak een groot rechtvaardigheidsgevoel en kunnen lang zitten met – in de ogen van anderen kleine – zaken.

10 tips om beter in te kunnen slapen
1. Zorg voor een redelijk vast ritme. Dit houdt in: – op vaste tijden naar bed, ook in het weekend – het volgen van een slaapritueel (in bad, pyjama aan, knuffelen, voorlezen, op een positieve manier de dag afsluiten, instoppen) – je kind niet langer laten slapen dan nodig (dus niet laten uitslapen tot heel laat)
2. Mocht je kind toch nog een keer uit bed komen, omdat het écht niet lukt, maak dan een kletspraatje en geef een knuffel. En het kletspraatje biedt ruimte om op een relaxte manier te vragen wat er allemaal in het hoofd van je zoon of dochter omgaat.
3. Zorg ervoor dat je kind genoeg beweging en frisse lucht krijgt gedurende de dag. Een uur voor het slapen geen overprikkeling meer, maar rustig afschakelen. (actieve activiteiten, tv , games etc.).
4. De dag afschakelen met behulp van Slaapklets. Slaapklets ↪ laat je kletsen over vandaag, vooruitkijken naar morgen, ontspannen en lekker slapen.
5. Leer je kind hoe het door yoga of meditatie tot rust kan komen. Een handig hulpmiddel hierbij is het boek Meditaties voor kinderen en tieners ↪ geschreven door Femmy Brug. Stilzitten als een kikker ↪ is ook een boek over mediteren voor kinderen, met een fijne cd met meditatie-oefeningen. Er is zelfs een app voor Android en iOS.
6. Accepteren dat jouw kind minder slaap nodig heeft. Houd wel vast aan een slaapritme, want opeens veel later het ritueel starten en dan compenseren, dat lukt niet.
7. Luisteren naar klassieke muziek, bijvoorbeeld van Mozart of Bach.
8. Dikke, lichtwerende gordijnen in de slaapkamer van je zoon of dochter ophangen.
9. Samen bespreken wat je kan doen als je wakker ligt. Kinderen willen zich nog wel eens druk maken over het feit dat ze nog niet slapen, maar de volgende ochtend wel vroeg op moeten.
10. Vanaf een uur voor het naar bed gaan geen beeldscherm meer toestaan.

We worden wijzer van goed slapen Goed slapen is zoals gezegd heel belangrijk voor iedereen, maar zeker ook voor onze kinderen. ‘Ergens een nachtje over slapen’ zorgt vaak voor nieuwe inzichten. Dit geeft dus aan dat er tijdens het slapen informatie wordt verwerkt. We worden dus wijzer van goed slapen en dat is dan toch mooi meegenomen?