EDI en Executieve Functies, een gouden combinatie
Als school geef je les volgens het EDI-model. Tegelijkertijd werk je aan het versterken van executieve functies bij leerlingen. Deze twee werkwijzen vullen elkaar prachtig aan. Hier laten we zien hoe EDI en executieve functies hand in hand gaan en elkaar versterken.
Wat zijn executieve functies?
Executieve functies zijn de regelfuncties van ons brein. Ze helpen leerlingen bij het:
- aandacht richten (bijvoorbeeld tijdens een uitleg);
- impulsen beheersen (bijvoorbeeld niet door de klas roepen);
- flexibel denken (bijvoorbeeld een andere aanpak proberen als iets niet werkt);
- doelen stellen en plannen maken (bijvoorbeeld een taak stap voor stap uitvoeren);
- zelfstandigheid ontwikkelen (bijvoorbeeld zelf starten en doorzetten).
Deze vaardigheden zijn belangrijk voor het leren én voor het leven.
Wat is EDI?
Het Expliciete Directe Instructiemodel (EDI) is een bewezen effectieve manier van lesgeven waarbij de leraar duidelijke instructies geeft, leerlingen actief betrekt en controleert of ze de leerstof begrijpen voordat ze zelfstandig aan de slag gaan.
Hoe versterken EDI en executieve functies elkaar?
- Duidelijkheid en structuur ondersteunen executieve functies
EDI biedt een heldere lesstructuur (activeren van voorkennis, uitleggen, voordoen, oefenen, controleren en afsluiten). Deze voorspelbaarheid helpt leerlingen om zich te richten op de inhoud van de les, wat hun werkgeheugen ontlast en hun aandacht verbetert. - Herhaling en oefening bouwen vaardigheden op
Bij EDI wordt veel aandacht besteed aan herhaling en oefenen. Dit sluit perfect aan bij het trainen van executieve functies, zoals volgehouden aandacht en het ontwikkelen van doorzettingsvermogen. - Hardop voordoen maakt onzichtbare processen zichtbaar
In een EDI-les doet de leraar hardop voor hoe een taak moet worden aangepakt. Dit geeft leerlingen een concreet voorbeeld van plannen, organiseren en zelfmonitoring. - Actieve betrokkenheid stimuleert zelfregulatie
Door technieken als
* in tweetallen werken (nadenken over een vraag of probleem en hierover gedachten delen activeert hen om bewust na te denken en hun gedachten te verwoorden, wat hun metacognitieve vaardigheden versterkt);
* controleer-om-te-leren (stel vragen of laat de leerlingen een korte oefening doen om te controleren of ze de leerstof begrijpen. Hierbij wordt elke leerling betrokken, waardoor ze verantwoordelijkheid krijgen voor hun eigen leerproces);
* korte respons momenten (bijvoorbeeld het opsteken van een duim om aan te geven of ze het snappen, of het opschrijven van een antwoord op een whiteboard), worden leerlingen actief betrokken. Dit bevordert hun zelfbewustzijn en verantwoordelijkheid voor het leerproces. - Feedback geeft richting aan verbetering
Bij EDI krijgt elke leerling direct feedback: wat gaat goed en wat kan beter? Dit sluit aan bij het ontwikkelen van metacognitie - het vermogen om over je eigen leren na te denken en je aanpak bij te stellen. - Stap-voor-stap-aanpak vermindert overbelasting
EDI breekt complexe (meervoudige) taken op in behapbare stappen, wat het werkgeheugen minder belast. Dit maakt het eenvoudiger voor leerlingen om controle te houden en taken succesvol af te ronden.
EDI als springplank voor executieve vaardigheden
Door les te geven volgens EDI creëren jullie een leeromgeving waarin leerlingen niet alleen de leerstof beter begrijpen, maar ook dagelijks oefenen met executieve vaardigheden. De structuur, duidelijke verwachtingen en directe feedback van EDI helpen leerlingen om deze vaardigheden in de praktijk te brengen en verder te ontwikkelen.
Samen sterker
In plaats van te denken in ‘twee aparte doelen’, zien we EDI en executieve functies als één gezamenlijk doel: het creëren van sterke, zelfstandige leerlingen die niet alleen beter leren, maar ook beter functioneren.