Heb je ooit een klas zien veranderen van rust naar chaos na het geven van een opdracht? Terwijl de ene leerling naar buiten staart begint de ander een zoektocht naar een potlood. Dit gedrag lijkt willekeurig, maar vaak wordt het gestuurd door executieve functies (EF): de regelfuncties van het brein. Als leerkracht kun je hier een enorme impact maken.

Wat zijn executieve functies?
Executieve functies zijn als de verkeersleider in je hoofd. Ze zorgen ervoor dat je gedrag, gedachten en emoties effectief kunt sturen. Kinderen met goed ontwikkelde executieve vaardigheden (EV) hebben meer controle over hun impulsiviteit, kunnen beter plannen en leren prioriteiten stellen. Ze hebben hierdoor een grotere kans op succes op school en daarbuiten.

Waarom is oefenen belangrijk?
Net zoals spieren sterker worden door training, worden EF sterker door herhaald oefenen. Denk aan het maken van een dagplanning of het volgen van routines. Deze herhaalde handelingen versterken de verbindingen in het brein en vergroten het zelfvertrouwen van leerlingen. Een gestructureerde omgeving helpt kinderen beter te presteren.

De impact van EF op schoolsucces
Een leerling die zijn EF goed ontwikkelt, kan beter omgaan met complexe taken en heeft minder last van stress. EF helpen bij het plannen van huiswerk, het organiseren van materialen en zelfs het omgaan met sociale situaties. En niet onbelangrijk: deze vaardigheden zorgen ervoor dat leerlingen met meer vertrouwen de uitdagingen van het dagelijks leven aangaan.

Praktijkvoorbeeld
Neem juf Marieke, die besloot haar dag voorspelbaarder te maken door elke ochtend samen met de leerlingen de dagplanning door te nemen. “Wat staat er op de agenda, jongens?” vroeg ze. Binnen een paar weken merkte ze dat haar klas rustiger werkte en beter voorbereid was op de dag. De ouders van één leerling meldden zelfs dat hun kind thuis ook begon te plannen. Kleine stappen maken een groot verschil.

Resultaten en impact
Goed ontwikkelde EV helpen leerlingen niet alleen betere cijfers te halen, maar zorgen ook voor minder stress. Ze leren omgaan met uitdagingen, emoties te reguleren en samenwerken. Dit heeft een directe positieve invloed op hun toekomst.

En wist je dat het voor jou als leerkracht ook minder stressvol is? Wanneer je routines en duidelijke structuren inbouwt, kun je veel van de dagelijkse chaos elimineren. Dat betekent meer tijd voor lesgeven en minder tijd voor brandjes blussen.

Praktische tip: zorg voor eenvoudige routines, zoals een vast liedje om de dag af te sluiten of het dagelijks bespreken van de dagplanning. Deze kleine gewoontes zorgen voor rust en duidelijkheid, niet alleen voor je leerlingen, maar ook voor jou.