Je kind begeleiden bij het huiswerk, hoe kun je dat doen?

Als ouder wil je natuurlijk niets liever dan je kind ondersteunen bij het maken van huiswerk. Maar hoe pak je dat aan? Het begrijpen en ondersteunen van de manier waarop jouw kind informatie verwerkt en leert, kan behoorlijk complex zijn. In dit blog bespreken we verschillende strategieën die je kind kunnen helpen bij het effectief maken en leren van het huiswerk. We kijken naar wat vaak niet werkt en welke technieken volgens recent onderzoek wél effectief zijn. Met een scala aan leeractiviteiten tot je beschikking, zul je ontdekken hoe je deze strategieën kunt aanpassen aan de behoeften van jouw zoon of dochter. 

Welke leerstrategieën passen het best bij jouw zoon of dochter?
Dat is niet zo 1, 2, 3 te zeggen. Veel ouders gaan ervanuit dat hoe zij zelf het fijnst leren, dat dit ook de manier voor zoon- of dochterlief is. De praktijk wijst uit dat dit vaak niet zo is. Daarnaast denken veel leerlingen dat het doorlezen van de leerstof genoeg is om het zich echt eigen te maken. Er zijn kinderen en tieners bij wie dit zo werkt en die glansrijk het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs doorlopen.

Echter, als je zonder al te veel moeite te doen door je schoolcarrière gaat, zou het zo maar kunnen gebeuren dat je in het eerste jaar van de studie aan het HBO of de universiteit alsnog misgaat. Niet dat een jaar over doen heel erg is. Wat wel erg is, is dat deze jonge mensen doorgaans vaker struikelen en van studie naar studie hoppen, niet gewend zijn aan het feit dat er nu meer inzet van hen gevraagd wordt en er zo voor ons land mogelijk veel kennis verloren gaat. Doodzonde toch? We zitten te springen om mensen met bijvoorbeeld out of the box ideeën, technische kennis en het vermogen en het geduld om wetenschappelijk onderzoek te doen.

Wat is de voorkeur van jouw zoon of dochter?
Terugkomend op de vraag: Welke leerstrategie past het best? Met andere woorden: Op welke manieren pakt jouw kind het leren het best aan?

Wat werkt vaak niet
Veel leerlingen en studenten vinden het prettig om teksten te herlezen. Zij hebben dan het idee dat, nadat zij de tekst een aantal keer hebben doorgelezen, dat zij de inhoud van de tekst kennen. Uitzonderingen daargelaten, is dat echter niet het geval. Bij het herlezen denken zij de tekst te kennen. Het is in dit geval echter het herkennen van de tekst, maar dat maakt nog niet dat zij de de inhoud uit hun hoofd kennen. Laat het boek maar eens dichtdoen en hen vertellen wat ze net gelezen hebben en bevraag hen op de inhoud (en begrip). 
Markeren of zamenvatten met een open boek heeft min of meer hetzelfde effect. Het wordt al anders wanneer er van verschillende kleuren gebruik gemaakt wordt of wanneer de samenvatting uit het hoofd opgeschreven wordt.

Wat werkt wel
Uit onderzoek is gebleken dat het actief met de leerstof aan de slag gaan wel z'n vruchten afwerpt. Wat moet je je daarbij voorstellen?
Actief met de leerstof aan de slag gaan houdt bijvoorbeeld in:
- het spreiden van leer- en oefenmomenten;
- jezelf overhoren door bijvoorbeeld het maken van vragen bij de oefenstof, het gebruiken van flashcards of het maken van oefentoetsen;
- regelmatig herhalen van eerder geleerde informatie of van eerder gemaakte oefeningen;
- overeenkomsten en verschillen zoeken.

Bij het uitoefenen van diverse leerstrategieën kun je kiezen voor diverse leeractiviteiten. Hieronder tref je een selectie uit de beschikbare leeractiviteiten aan. Bespreek eens met je kind bij welke van de leeractiviteiten de voorkeur ligt:
Taal: vertellen, lezen, luisteren, schrijven
Rekenen/wiskunde: grafieken en tabellen maken, analyseren, patronen zoeken
Beeld: visualiseren van dat wat geleerd moet worden, mindmap maken, kleuren gebruiken
Muziek: luisteren naar (instrumentale) muziek, bekende melodie van een (kinder)liedje gebruiken om te leren tekst mee te onthouden
Bewegen: leren door doen, uitbeelden, tijdens gooien en vangen van een bal leerstof tot je nemen
Natuur: categoriseren, overeenkomsten en verschillen zoeken
Samenwerken: samen een opdracht maken, veel praten, overleggen
Alleen werken: nadenken, reflecteren, analyseren

Uiteraard kan er een combinatie van voorkeuren uit het gesprek voortkomen. Zodra jullie weten waar de voorkeur(en) liggen, kun je daar ook leeractiviteiten bij zoeken. Bijvoorbeeld:
Taal:
1. Aantekeningen maken, hardop voorlezen, opnemen, afspelen en beluisteren
2. Stappenplan schrijven
3. Uitleggen aan een ander of hardop aan jezelf ‘vertellen’

Rekenen/wiskunde:
1. Schema’s maken (ook om bijvoorbeeld problemen op te lossen)
2. Werken met een tijdbalk
3. Foutenanalyse maken en patroon hierin ontdekken

Beeld:
1. Een mentale voorstelling maken terwijl iemand iets vertelt of voorleest
2. Eerst het totaalplaatje zien (overzicht krijgen)
3. Bekijken/bestuderen van plattegronden, grafieken, objecten, demonstraties, afbeeldingen, patronen

Muziek:
1. Naar muziek (zonder tekst) luisteren tijdens het maken/leren van huiswerk
2. Bij het leren van werkwoorden de uitgangen in een ritme zeggen en herhalen
3. Rap schrijven die te maken heeft met je onderwerp

Bewegen:
1. Bewegen (rondwandelen, trampoline springen, hinkelen, touwtje springen) tijdens het nadenken
2. Deel je huiswerk op in ‘kleine’ blokken en beweeg tussen de opdrachten door
3. Flitskaarten gebruiken

Natuur:
1. Informatie in een tabel/schema zetten
2. Kijken naar Discovery Channel of natuurfilms om een relatie te kunnen leggen tot wat er gelezen wordt
3. Informatiekaartjes maken en rangschikken

Samenwerken:
1. Werken met een studiemaatje
2. Feedback vragen
3. Netwerken/ debatteren/ discussiëren

Alleen werken:
1. De tijd nemen om na te denken over een vraagstuk
2. In een rustige setting aan één taak tegelijkertijd werken
3. Focussen op hoofdzaken en in een later stadium richten op details die daarin passen

Zo zijn er nog meer leeractiviteiten die je met jouw kind kunt doornemen om te bekijken welke activiteit bij welk vak(onderdeel) kan worden ingezet. Uitproberen dan maar en bekijken of iets werkt. Zo niet, dan is het tijd voor een andere aanpak.

Succes!