Luchthaven Metaforen

Metafoor ~ Executieve Functie, Wat, Hoe & Waarom

Op de luchthaven zijn alle elementen aanwezig die als voorbeeld of metafoor kunnen dienen.

Zo is het voor kinderen wellicht eenvoudiger om een begrip te krijgen van de wat formele omschrijving van elke executieve functie.

Veiligheidscontrole ~ Reactie Inhibitie

Nadenken voordat je iets doet

• Je eigen gedrag, handeling en gedachte op tijd stoppen
• Je niet laten afleiden
• Je emoties in bedwang houden
• Bedenken of je later met meer succes kunt reageren
• Niet onmiddellijk met emoties reageren maar bedenken:
  · wat je wil bereiken
  · wat je daarvoor moet doen
  · wat je wil vertellen

Stop even waar je mee bezig bent? Kun je wachten als je nog niet aan de beurt bent? Denk je na voor je iets doet?

Snelheidsmeter ~ Emotieregulatie

Je emoties kunnen reguleren om doelen te bereiken, taken af te maken en gedrag aan te passen

• Jezelf kalm houden wanneer je je boos maakt
• De tijd nemen om taken te voltooien
• Je emoties in bedwang houden

Word je snel rustig of boos? Heb je je snelheid onder controle? Aan welke kant staat jouw meter? Weet je wat je kunt doen om weer rustig te worden?

Startbaan ~ Taakinitiatie

Zonder dralen aan een taak beginnen, ook als je de taak niet leuk vindt

• Op tijd starten met een taak
• Beginnen met een taak, ook wanneer je er geen zin in hebt
• Een routine ontwikkelen die je helpt een taak te beginnen
• Stoppen met uitstellen
• Een strategie gebruiken om gemotiveerd te blijven met het starten van taken

Wat heb je nodig om te starten? Heb je al je spullen op orde om te kunnen starten? Kun je ook een doorstart maken wanneer je meerdere taken te doen hebt?

Piloot ~ Volgehouden Aandacht

Je aandacht erbij houden, ondanks afleidingen, vermoeidheid of verveling

• Geconcentreerd blijven op je taak
• Gebeurtenissen herkennen die je kunnen afleiden
• Negeren of verwijderen van afleiding
• Je aandacht van deze taak naar een andere taak verplaatsen
• Weten wanneer je op een zijspoor zit of niet gefocust bent

Het is belangrijk dat de piloot zijn aandacht houdt bij het besturen van het vliegtuig. Kun je je goed concentreren op je taak? Kun je volhouden? Ook wanneer je afgeleid wordt of de taak niet zo leuk vindt?

Stewardess ~ Flexibiliteit

Je aanpassen aan nieuwe situaties en kunnen omgaan met veranderingen

• Wisselen tussen taken en activiteiten
• Kunnen improviseren en met de stroom meegaan
• Out of de box kunnen denken
• Een nieuwe aanpak verzinnen
• Aanpassen aan veranderingen in plannen en activiteiten

Ben je flexibel wanneer je opeens iets anders moet doen? Kun je schakelen en bijsturen wanneer dat nodig is? Kun je meerdere dingen tegelijk doen en ondertussen alles onder controle houden?

Straalmotor ~ Doelgericht Doorzettingsvermogen

Doelen kunnen formuleren en deze binnen een gestelde tijd kunnen behalen

• De stappen kunnen volgen tot je doel bereikt is
• Niet opgeven
• Doorwerken ondanks uitdagingen en obstakels
• Een doel stellen voordat je aan een taak begint
• Taken helemaal en goed afmaken

De motor moet blijven draaien en volhouden tot het einde. Kun je blijven doorzetten tot je taak af is? Kom je bij je 'eindbestemming'?

Reisschema ~ Plannen

Een plan bedenken om een doel te bereiken of een taak te voltooien

• Het gebruiken van stappen om je doel te bereiken
• Beslissen wat je als eerste wil doen
• Bedenken hoe je langetermijnopdrachten kan aanpakken
• Onderzoeken welke hulpmiddelen je nodig hebt om te slagen
• Als eerste focussen op de belangrijkste taken
• Activiteiten op een rij zetten
• Doelen stellen<

Waar moet je heen? Hoe doe je dat en wat zijn de stappen die je moet nemen om van A naar B te komen?

Koffers ~ Organisatie

Je materialen op orde hebben of dingen volgens een bepaald systeem arrangeren of ordenen

• Je spullen op orde houden
• Een systeem ontwikkelen dat je helpt materialen te sorteren
• Alle nodige informatie voor een taak klaar hebben liggen
• Een kalender gebruiken om data en belangrijke momenten te onthouden
• De dingen in logische volgorde zetten

Heb je de juiste spullen bij je? Zijn ze op een handige manier ingedeeld en opgeruimd? Heb je voldoende ruimte en heb je overzicht in welke koffer je welke spullen hebt?

Vliegtijdenbord ~ Timemanagement

Kunnen inschatten hoeveel tijd je hebt, hoe je die kunt indelen en hoe je je aan tijdslimieten en deadlines kunt houden

• Op orde stellen van wat als eerste af moet
• Je aan een schema houden
• Op tijd zijn
• Langetermijnprojecten aanpakken
• Inschatten hoeveel tijd je hebt
• Inschatten hoeveel tijd iets nodig heeft
• Binnen de tijdslimieten blijven

Hoeveel tijd heb je om bij je vliegtuig of bestemming te komen? Hoe lang doe je er over om van A naar B te komen? Is er vertraging of juist niet?

Navigatiesyteem ~ Werkgeheugen

Informatie in het geheugen vasthouden tijdens de uitvoering van complexe taken

• Informatie in het hoofd houden
• Opdrachten met meerdere stappen kunnen afmaken
• Onthouden van opdrachten en informatie
• Aantekeningen maken
• Begrijpen van mondelinge instructies
• Herinneren van belangrijke informatie tijdens het uitvoeren van je taak
• Oplossen van rekensommen met veel stappen

Welke route ga je en hoe onthoud je dat je op de goede weg bent en blijft? Kun je ook meerdere stappen goed onthouden?

Verkeerstoren ~ Metacognitie

Een stapje terug doen om je eigen handelen en de situatie te overzien

• Steeds naar je voortgang kijken terwijl je bezig bent
• Je werk controleren voor je het inlevert
• Naar de voortgang kijken nadat je iets hebt afgemaakt
• Bewust zijn van je eigen gedrag en voortgang
• Bewust zijn van je gevoelens
• Begrijpen wat er nodig is om succesvol te zijn
• Begrijpen hoe jouw gedrag en acties anderen beïnvloeden

Heb je overzicht over waar je mee bezig bent? Zit je nog op de goede weg? Moet je bijsturen of loopt alles nog volgens plan?